Pakkenmannen

“Mannen in pakken op de hogeschool”. Effectieve kop, vergelijkbaar met “Ouwe viespeuken op bankjes speeltuinen” of “Mannen met Arabisch uiterlijk in de buurt van [waar dan ook]”. 

Als lezer moet je maar één conclusie kunnen trekken: met deze mannen is het uitkijken geblazen.

Het artikel onder de NRC-kop moet doorgaan voor onderzoeksjournalistiek, maar de nieuwsgierigheid is ver te zoeken. Slotsom = vertrekpunt: docenten deugen, incompetente zakkenvullers herken je aan het kostuum. Vervelend, voorspelbaar stuk.

Zat me een beetje op te winden toen ik me ineens realiseerde dat de toevoeging “op de hogeschool” eigenlijk weinig toevoegde. “Mannen in pakken” is omineus genoeg.

Hoe heeft het zo mis kunnen gaan?

Dat “pakkenmannen” op voorhand iets hebben uit te leggen is best opmerkelijk. Met pakken maak je immers vrienden. In ieder geval vriendinnen. Zelfs een stel vuige rockers moest erkennen dat bronstige mannen er goed aan doen zich sharp te dressen. Antropoloog Joris Luyendijk suggereerde dat de bankencrisis voorkomen had kunnen worden als vrouwen niet zo wild zouden worden van mannen in pakken (en mannen zich dus niet hoeven uit te sloven in the City). Het werkingsmechanisme is bekend: het pak representeert macht, en macht erotiseert nu eenmaal.

Het moet ergens in de jaren zestig zijn geweest dat die koppeling tussen macht en pak een heus issue werd. Ik was er zelf niet bij, maar men scheen toen nogal wat problemen met autoriteiten te hebben gehad. Autoriteiten (regenten, de politie, je vader) droegen pakken en dus kon het mijden van het pak worden gepresenteerd als een daad van verzet.

Nu hebben we aan de jaren zestig vast veel belangrijks te danken, maar ze hebben er ook mooi voor gezorgd dat slobbertruien, rafelige T-shirts onder onbegrijpelijke overhemden en vormloze, verwassen chinos ‘moeten kunnen’. Ook op het werk.

Zie hier de kern van het probleem. In omgevingen waar macht verdacht is gemaakt, kan het pak verdwijnen omdat het er niet meer om gaat hoe het staat (esthetiek) maar waarvoor het staat (symboliek).

De hogeschool is blijkbaar zo’n omgeving.

Noem het ironisch, noem het wrang, maar de bevrijdende afwijzing van het strakke pak heeft tot een nieuw keurslijf geleid. Casual is al lang geen verworvenheid meer, het is de dwingende norm geworden. Ik spreek collega’s die zich bezwaard voelen om een pak aan te trekken, zelfs bij bijzondere gelegenheden. Of je een sollicitatiegesprek hebt. Of je af moet dansen. Of, het toppunt, je soms een managementpositie ambieert.

Dress up Monday mannen. Klein gebaar, groot plezier. Samen kunnen we de wereld een beetje mooier maken. Samen kunnen we ervoor zorgen dat onder een kop “mannen in pakken op de hogeschool” een artikel komt te hangen waar je wel blij van wordt.