Gekte op de werkvloer

Deze zomer, de Franse Pyreneeën. Leuke ons-soort-mensen mini-camping. De jonge ouders met blonde kinderen hadden elkaar helemaal gevonden toen de overzichtelijke situatie werd verstoord door de komst van een ouder echtpaar. Niet dat oudere stellen niet op vakantie mogen, maar je hoopt toch dat ze zich in december op andere vakantiewebsites oriënteren.

Tijdens de spontaan georganiseerde barbecue bleken Theo en zijn vrouw zich uitgenodigd te voelen. Als leuke mensen gedoog je dat, in de veronderstelling dat de getolereerden een goed gevoel voor verhoudingen hebben.

Ook op vakantie zit je er wel eens naast.

We staan goed en wel aan de borrel als Theo uit het niets richting de dienstdoende iPhone ontkoppelt van de versterker. Omdat ik het onbeschoft vind een goede provocatie onbeantwoord te laten, breng ik Daft Punks Get Lucky weer tot leven. Voor tien seconden, want Theo blijkt een man met een missie.

Dit had zo maar een gesprek tussen redelijke mensen kunnen worden, maar dan had Theo geen totale mafkees moeten zijn. Geen enkel gevoel voor de situatie, geen spoor van sociale vaardigheden, nul kritische zelfreflectie.

In de debriefing van de situatie bleek een van de leuke mensen Theo vaag te kennen. Theo werkt voor een grote financiële dienstverlener, en zeker niet als onderknuppel. De man die later nog met luid geschreeuw onschuldige blonde kinderen de stuipen op het lijf zou jagen, zit aan de knoppen bij een groot bedrijf. Neemt belangrijke beslissingen. Heeft veel mensen voor zich werken.

Theo is niet alleen. Uit recent onderzoek blijkt dat psychopaten opvallend vaak op de plek van CEO terecht komen. Vast niet allemaal hakbijlseriemoordenaars, maar wel manipulatieve, egocentrische mensen zonder noemenswaardig schuld- of verantwoordelijkheidsgevoel.

Een onthutsend onderzoek, niet in de laatste plaats omdat het zich zo slecht laat rijmen met wat we elkaar wijsmaken over het gedrag van mensen in organisaties. Dat onze collega’s, onze baas en onze medewerkers in de basis verstandige mensen zijn, ontvankelijk voor steekhoudende argumenten en geneigd tot het goede.

Organisaties zijn net als Franse mini-campings geen aangeharkte verzamelplekken van alleen maar leuke, redelijke mensen. CEO’s komen niet uit de lucht vallen. Dikke kans dat je collega meer baat heeft bij een reeks gesprekken met een psychotherapeut dan bij een persoonlijk opleidingsplan. En die asociale medestudente die mensen tegen elkaar uitspeelt, niks uitvoert maar wel het succes claimt? Die trut van wie we allemaal overtuigd zijn dat zij het nooit gaat redden in het echte bedrijfsleven …

Dream on.

De enige houvast is dat wijzelf gelukkig wel sporen.