Het eerste serieuze slachtoffer van het schaaktoernooi van Las Palmas viel dit jaar relatief laat, op dag drie. De anders zo bedachtzame Shabnam Bajeen maakte een bijna fatale inschattingsfout door zonder aanloop van het balkon in het hotelzwembad te springen. Nog voordat het Pakistaanse wonderkind in de ambulance kon worden getild, stapte haar tegenstrever Lesley Johanson onder goedkeurend gejoel uit het water. Met salto, zonder een schram. Aan het ontbijt op dag vier werd nauwelijks een woord vuil gemaakt aan de lage dwarslaesie van Bajeen. In Las Palmas is all in the game, beaamde zelfs de coach van de Pakistaanse. Het Glenmuloch Chess Tournament staat al jaren bekend als het rauwste schaaktoernooi ter wereld. Hoewel de zogeheten nachtscores geen officiële status hebben, wordt deelname aan Glenmuloch beschouwd als een heuse meerkamp. Punten haal je op het schaakbord, maar ook aan de bar, onder de lakens, met de brandslang in het trappenhuis, of dus vanaf je balkonrand. Een ingewikkeld maar breed geaccepteerd rekenmodel bepaalt hoe de dag- en nachtverrichtingen optellen tot een informele totaalscore, die traditiegetrouw elke ochtend wordt bijgewerkt en op de deur van de ontbijtzaal wordt geplakt.
Deelname aan Las Palmas veronderstelt en eist trouw aan de vele codes en rituelen. Frederic Hindle dacht in 2005 met de ongeschreven regels te kunnen breken door de geldprijs te innen die hem op basis van zijn positie in de formele eindklassering toekwam. Niemand ontkende dat het schaakspel van Hindle virtuoos was geweest, maar door zijn povere prestaties in het donker kwam hij op de slotdag niet verder dan een dertiende plaats op de ontbijtzaallijst. Een duidelijk verhaal en iedereen verwachtte dan ook dat Hindle zijn geldcheque na één keer van het podium te zijn gestapt – het schijnaccepteren van de prijs hoort erbij – gewoon zou overdragen aan oude rot Pablo ‘no sleep’ Garcia, die daarmee het toernooi voor de derde maal op zijn naam zou schrijven. Pas op het moment dat de Ier Hindle aanstalten maakte om in zijn taxi te stappen besefde de nog wat lodderige meute van spelers en fans wat er gaande was. Verbijstering sloeg om in woede en de hotelbewaking kon niet voorkomen dat de dagkampioen werd bespuugd en met een bierfles tegen het hoofd werd geslagen. De nasleep van het incident maakte duidelijk hoe belangrijk het Glenmuloch Chess Tournament inmiddels was geworden. De Ierse schaakbond bood excuses aan voor het gedrag van Hindle en shirtsponsor More Beer brak daags na het toernooi met Hindle wegens onverenigbare ideeën over good sportmanship.
De afgelopen jaren heeft Glenmuloch alleen maar aan relevantie gewonnen. Sportieve maar zeker ook commerciele belangen maken dat schakers niet meer om het toernooi heen kunnen. Ook niet de critici van het eerste uur. De Roemeense grootmeester Ilias Biaram liet het schaakvakblad Mate optekenen dat hij de strijd tegen zijn alcoholisme tijdelijk heeft gestaakt in de aanloop naar Las Palmas 2011. Van de brave Belg George Declerck is bekend dat hij een strak slaaponthoudingschema volgt en Bryndísarson – bijnaam The Iceman – heeft een assertiviteitscoach in de arm heeft genomen die de Deen moet helpen zijn ballorige kant te ontwikkelen. Het Glenmuloch Chess Tournament staat als uit huis en iedereen wil naar binnen. Een voorstel om in het scoremodel in ieder geval rekening te houden met zaken als minderjarigheid, zwangerschap of medicijngebruik bleek kansloos. Kom je naar Las Palmas, dan weet je hoe het werkt. Simpel mantra, ijzersterke formule.
Las Palmas favours the fat, heet de kritiek op die formule. Niet onterecht want in de voorgaande edities waren het de maatjes meer zich die zich onder gespeeld protest de overwinningsbierdouche moesten laten welgevallen. Met als heerlijke uitzondering het jaar 2004, het jaar waarin de frele Kaida Kobayashi haar concurrentie op alle fronten aftroefde. Het 16-jarige Japanse schoolmeisje bleef in het directe drinkduel met de Rus Ivan Ivanov met gemak overeind, sloeg twee portiers van de El Gringo discotheek het ziekenhuis in en slaagde erin een Steinway vleugel (die het altijd goed doen in de officieuze ranking) van de elfde verdieping op de parkeerplaats te gooien. En dan ook nog verschrikkelijk goed schaken. Nog één keer die wedstrijd tegen de Indiër Bhaskara Jhaveri.
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. e4 Pxc3 6. bxc3 Lg7 7. Lc4 c5 8. Pe2 Pc6 9. Le3 0-0 10. 0-0 Pa5 Typerend. Niets aan het handje voor Jhaveri, die zich met de behoudende opening een prima uitgangspositie verschaft. 10…Lg4 11. Ld3 b6 12. Tc1 cxd4 13. cxd4 e6 14. Dd2 Lb7 15. h4 Het kwaliteitsoffer lijkt zich uit te gaan betalen. Keurig opgebouwd met controleerbaar risico, moet de Indier zelf hebben bedacht. En wie zou hem op dat moment ongelijk geven? 15…De7 16. h5 Tfc8 17. e5 Txc1 18. Txc1 Tc8 19. Txc8+ Lxc8 Pardon? het Japanse gegoochel met de torens brengt Jhaveri zichtbaar van slag. De koningsvleugel oogt kwetsbaar 20. Lg5 Dc7 21. Lf6 Pc6 Het geweld van Kobayashi maakt abrupt plaats voor elegant en trefzeker minimalisme. De stukwinsten liggen voor het oprapen. Een bloedbad is onafwendbaar, en Jhaveri weet het. 22. Dg5 h6 23. Dc1 Och, och, och. 23…g5 24. Lb5 Ld7 25. d5 exd5 26. Pd4
jaccovanuden.com 